Dr. C. Cengiz Çevik (Klasik Filolog) – Blog
Birtakım filolojik hassasiyetler: Eskiçağ ve günümüze dair kişisel okumalar ::: İstanbul Üniversitesi, Latin Dili ve Edebiyatı bölümü, Dr.
Diogenes ve Musaios programları
Evvelce Eskiçağ Metinlerinden Oluşan Dijital Veritabanları‘ndan bahsetmiştim. Buradaki bir maddede klasik döneme ait Yunanca / Latince metinleri içeren TLG (Thesaurus Linguae Graecae) ve PHI 5 (The Packard Humanities Institute) başlıklı veritabanlarının Musaios ve Diogenes isimli iki program vasıtasıyla kullanılabileceğini söylemiştim. Bu yazıda bu programların nasıl kullanılabileceğini kısaca anlatacağım.
Öncelikle bir konuya açıklık getirmek istiyorum, çeşitli yabancı forumlarda gördüğüm kadarıyla bu programlar ile veritabanlarının ayrımını yapamayanlar olmuş, oysa yazımın giriş kısmından ve alıntıladığım diğer yazımdan da anlaşılacağı üzere bunlar iki ayrı unsurdur. Programlar veritabanlarının okunabilmesini sağlayan araçlardır, iki unsurun da yapımcıları farklıdır. Metinleri görüntüleyebilmek için önce veritabanlarını (Yunanca için TLG’yi, Latince için PHI 5’i) edinmeniz, sonra da program<lar>ı kullanmanız gerekiyor. TLG’nin satışı varken, PHI 5’in satış yolunu bulamadım, hala cd yoluyla satılıyor olabilir, bilgisi olan varsa ekleme yapabilir. Bununla birlikte TLG’nin resmî sitesinde denemelik kullanabileceğiniz birkaç metin bulunuyorken, PHI 5’in içeriği bir siteye eklenmiş, bedava olarak kullanılabilir. Ayrıca iki veritabanının torrent şeyi de var, nasıl oluyor, ne işe yarıyor bilmem ya da biliyorum da anlamıyorum, anlıyorum da kabul etmiyorum, kabul ediyorum da şey etmiyorum, anladınız onu.
EKLEME: Veritabanlarına şu linklerden erişebilirsiniz.
TLG-E için bkz.
PHI için bkz.
Gelelim Diogenes ve Musaios programlarına.
Diogenes’i başa aldım, çünkü diğerinden farklı olarak bedava.
Şuradan indirebileceğiniz programı açtığınızda şöyle bir görüntü çıkıyor:
Bir şekilde edindiğiniz TLG ve PHI 5 veritabanlarının yollarını yani hangi klasörlerde olduğunu programa tanıttığınızda artık arama yapabilir hale geliyorsunuz. Örneğin “humanitas” kelimesini aradığımızda tüm Latin külliyatı taranıyor ve çıkan sonuçlar listeleniyor:
Program sadece külliyat taramasını değil, aynı zamanda Perseus temelli olmak üzere çeşitli kaynaklardaki verileri de önünüze getiriyor, örneğin bu kaynaklardaki Yunanca ya da Latince sözlüklerde arama yapabiliyorsunuz:
Buradaki sözlüğün güzel tarafı madde içinde verilen örneklere tıklandığında bulunduğu metnin açılıyor olmasıdır, örneğin yukarıdaki amo maddesindeki Ov. A. A. 1.439’a tıkladığımızda:
Böylece program bize sadece külliyatı değil, aynı zamanda sözlükten metne uzanarak tam teşekküllü hizmet sunmuş oluyor.
Parayla satılan Musaios programının işleyişi farklı, sadece tanıttığınız veritabanlarını içeriyor. Veritabanlarını iki türlü kullanabiliyorsunuz; birincisi seçtiğiniz yazar ya da yazarların eserlerinde veyahut tüm eserlerde arama yapabiliyorsunuz, ikincisi belli bir eseri seçip onu görüntüleyebiliyorsunuz. Birinci duruma örnek olarak Seneca ve Cicero’da humanitas kelimesini arayalım:
Görüldüğü gibi tam haliyle humanitas kelimesi iki yazarın tüm eserlerinde 44 defa geçiyormuş.
İkinci duruma yani bir yazarın bir metnine bakmak içinse:
Görüldüğü üzere kullanımı gayet basit.
Veritabanlarını ve Musaios programını edinmek birkaç yüz dolara mal oluyor maalesef, veritabanları için torrent diye bir şey varmış neyse ki, neye yarar bilmem. Ayrıca serial ile pro sürümü kullanılabilen Musaios için Leibniz 207171226 defa övücü sözler sarfetmiş, 207171226 defa öksürmüş, bilmem anlatabiliyor muyum!
2 comments on “Diogenes ve Musaios programları”
Bir Cevap Yazın
De Auctore
Jengiz [at] gmail . com
Dr. C. Cengiz Çevik (Klasik Filolog) - Blog 
diogenes için nasıl veri tabanı sağlayacağız
TLG-E için bkz. https://drive.google.com/file/d/0B9uUcckQ_nRiNzZXOWJEcHhHUTg/view?usp=sharing
PHI için bkz.
https://drive.google.com/file/d/0B9uUcckQ_nRiaU54NEp5ckZDa2M/view?usp=sharing