Felsefe Açısından Savaş ve Toplum kitabı üzerine

Felsefe Açısından Savaş ve Toplum, ed. M. Ertan Kardeş – Özgüç Güven (İstanbul: Hiperyayın, 2018) künyeli derleme eserde şu makalem bulunmaktadır:

“Birinci Triumviri ve İç Savaş Sırasında Cicero ve Felsefe” (109-122)

ÖZET: Marcus Tullius Cicero (İÖ 106-43) sadece cumhuriyet döneminin değil, tüm Roma tarihinin en büyük düşünürüdür. Latin edebiyatının bir dönemine adını vermiş, aktif hukuk yaşamı boyunca savunma ve suçlama metinleri kaleme almış, bunların yanında Yunan felsefesinin Latin diline aktarılmasında öncü bir rol üstlenmiş, felsefe ve hitabet konulu birçok metin kaleme almıştır. Cicero sadece bir avukat, düşünür ve yazar değildir, aynı zamanda Roma tarihinin en çalkantılı dönemlerinden birinde, büyük ölçüde aktif politikanın içinde olmuş, politika kariyerinde Consul’lüğe kadar ulaşmış, her daim aristokratik geleneği gözeterek devletin ve karma politik rejimin savunucusu olmuştur. İÖ 60 yılında Caesar, Pompeius ve Crassus arasında kurulan Birinci Triumviri (İÖ 59-53) ve onun ardından başlayan Caesar ile Pompeius arasındaki iç savaş (İÖ 49-46) boyunca, geçmişten alışkın olduğu önderlik rolünü üstlenemeyerek aktif politikanın dışında kalmıştır. Cicero’nun bu süre içinde kaleme aldığı bazı mektuplar, onun uygun politik ortamın olmadığı, hatta şiddetli bir iç savaşın yaşandığı bir durumda, her daim toplumun ve devletin esenliğini düşünmüş bir eylem adamı olarak felsefe çalışmasına nasıl bir anlam yüklediğini göstermektedir. Bu bildiride Cicero’nun bu dönemdeki tarihsel deneyimi, mektuplarındaki felsefe anlayışıyla birlikte ele alınmaktadır.