Dr. C. Cengiz Çevik (Klasik Filolog) – Blog
Birtakım filolojik hassasiyetler: Eskiçağ ve günümüze dair kişisel okumalar ::: İstanbul Üniversitesi, Latin Dili ve Edebiyatı bölümü, Dr.
Epiktetos, Enkheiridion çevirim çıktı! (Temmuz 2019)
Epiktetos, Enkheiridion çevirim Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’ndan çıktı.
Geçen sonbahar ve bu ilk bahar, yani iki bahar üzerine yoğunlaşıp tamamladığım bir çalışma oldu.
Yaşam mücadelesi içindeki türlü sorunlar ve işler cesur, sabırlı ve güçlü olmayı gerektiriyor, yıkılmadan durabilmenin koşulu budur. Stoa felsefesi Herakleitos’un kozmik logos‘una dayanan küresel uyum fikrine dayanır. Epistemolojik açıdan bakıldığında, kozmik akıl ya da logos‘u tanrısal kılan, tüm düzenin neden-sonuç ilişkisi çerçevesinde açıklanabilmesini sağlayan kendi içinde büyük ölçüde tutarlı bir bilgi imkanı sunmasıdır. Bu imkana bağlı olarak elementler ölçüsünde tüm yapıtaşlarının yaratıcı ve yıkıcı ateş ile her defasında yeniden düzenlenmesi, insanın ve dünyanın var oluşuna dair tüm değişimlerin de açıklanabilmesini sağlar. Kuşkusuz bu değişimlerin en önemlisi, yaşayan insanın (her canlının) bir gün ölmesidir. Bu yüzden dünyevî beden yaşamı ile sadece geçici olarak onun tutsaklığında bulunan ruhun ebedî yaşamı arasında bir zıtlık olduğu görülür, elbette, ebedî olanın kalıcı olduğu fikri geçici olanın ihtiyaç ve taleplerini nispeten önemsizleştirir. Stoa felsefesinin etik ilkeleri, daha sonra Hıristiyanlığın farklı yorumlarında da karşımıza çıkan bu fikri temel alarak beden deneyimini önemsiz olmaktan çıkaran erdemli yaşamı savunur. İşte Epiktetos’un Enkheiridion‘u Stoacı erdemli yaşam idealinin temel ilkelerini anlatan bir “rehber”dir.
Metin kimisi kısa, kimisi birkaç paragraf uzunluğunda olan pasajlardan oluşuyor. Bu çeviride bu pasajlara dair 50 küsür sayfalık bir Açıklamalar bölümü bulunuyor. Bu açıklamalarda sadece Epiktetos’un metni değil, aynı zamanda onun ait olduğu Stoacı corpus‘un daha iyi anlaşılabilmesi amaçlanmaktadır. Dolayısıyla bu Enkheiridion çevirisi genel olarak Stoa felsefesi için de bir rehber olarak görülebilir. Ayrıca ileri okuma yapmak isteyenler için birçok antik ve modern kaynağa atıf yapılmıştır.
Bu çeviriyi değerli hocam Prof. Dr. Cengiz Çakmak’a adadım. Sunuş’un sonunda da belirttiğim gibi, hocam bana felsefede olduğu kadar yaşamda da sorgulama ve katlanma adabını öğretmiştir. Sunduğum her projeyi kabul eden, bana her daim güvenen Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’na, Hasan Âli Yücel Klasikler Dizisi editörlerine ama özellikle de bu çevirinin editörlüğünü üstlenip satır satır inceleme yapan ve bana yol gösteren değerli büyüğüm ve dostum Alkan İnal’a teşekkür ederim.
Başka eserlerde buluşmak üzere!
Basın bülteni:
Epiktetos (yaklaşık olarak MS 50-125/130): Roma İmparatorluğu döneminin en önemli ve en meşhur filozoflarındandır. Muhtemelen çocukken Roma’ya gelmiş, kendisi de bir zamanlar köle olan özgür Epaphroditus’un kölesi olmuştur. Epiktetos dönemin en büyük Stoacı öğretmeni Musonius Rufus’un derslerine katılmış, düşüncelerinin peşinden gitmiştir. Kölelikten azat edildikten sonra, İmparator Domitianus döneminde filozofların sürgün edilmesi kararı üzerine Roma’dan ayrılmış, Kuzey Yunanistan’daki Nicopolis’te okulunu kurmuştur. Birçok soylu Romalı onun öğrencisi olmuş, bunlardan Lucius Flavius Arrianus öğretilerini Sokrates gibi kaleme almamış olan Epiktetos’tan öğrendiklerini Diatribai ve Enkheiridion adlı iki ayrı metinde toplayıp günümüze ulaşmasını sağlamıştır. Diatribai’da Stoa etiğinin temel unsurları kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır, daha kısa olan Enkheiridion ise sözlük anlamı gibi onun “rehber” olarak kullanılabilecek bir özeti sayılır.
Satın alma linkleri:
Babil, BKMKitap, D&R, Idefix, Kitapsec, Kitapyurdu, Pandora
Kitap üzerine kısa bir tanıtım:
De Auctore
Jengiz [at] gmail . com
Dr. C. Cengiz Çevik (Klasik Filolog) - Blog 
