Dr. C. Cengiz Çevik (Klasik Filolog) – Blog
Birtakım filolojik hassasiyetler: Eskiçağ ve günümüze dair kişisel okumalar ::: İstanbul Üniversitesi, Latin Dili ve Edebiyatı bölümü, Dr.
Kutadgubilig 21: Hermetik Aydınlanmanın İzinde Thoth, Hermes ya da Mercurius
İçinde “Hermetik Aydınlanmanın İzinde Thoth, Hermes ya da Mercurius” başlıklı makalemin de bulunduğu (sf.289-331) Kutadgubilig. Felsefe-Bilim Araştırmaları dergisinin 21. sayısı (Mart 2012) çıktı. (Dergi içeriğinin pdf hali için bkz.)
ABSTRACT
Hermes, the god, who gave his name to Hermetic tradition, or Mercurius as named in Rome originally came from Thoth, Egyptian god. Thoth cogitated as lord or interpres of divine word behind the architecture of divine temple as much as of world, was identificated as divine will that invented inscription and taught it to humankind in respect of Egyptian hieroglyph. Moreover Thoth whom we see in the myth of resurrection of Osiris, the one of most significative and momentous characters, with his act, was considered as one of actors in Egyptian funeral rites and described as divine mediator who carried soul of dead to afterlife. Briefly, Thoth who acted an important part in triangle of life, temple and death, transferred some of own qualities to Hermes or Mercurius in Greco-Roman belief, and considered as the centered god of Hermetic tradition of which system was built (or was revealed elements of its mystery) in following period. Consequently this divine identity, especially in Egypt, was conceived as mediator of divine illumination for personas who desired to reach to mystery of life and wisdom. In our article, we research significative character of Thoth that has not been studied widely hitherto in our country, and the Hermes and Mercurius face of this divine identity, lastly we present ascetic Hermetic illumination generally.
ÖZET
Hermetik geleneğe ismini veren tanrı Hermes ya da Roma’daki adıyla Mercurius köken bakımından Mısır tanrısı Thoth’a dayanır. Thoth, evrenin olduğu kadar kutsal tapınak mimarîsinin arkasındaki kutsal kelamın sahibi ya da yorumcusu olarak düşünülmüş, bunun yanında Mısır hiyeroglifleri nezdinde yazıyı bulup insanlara öğreten kutsal irade olarak kimliklenmiştir. Yine Mısır pantheon’unun ve mitolojisinin en belirleyici ve en mühim karakterlerinden olan tanrı Osiris’in diriliş öyküsünde karşımıza çıkan Thoth, üstlendiği rolden ötürü, Mısır cenaze törenlerinin de başrol oyuncularından olmuş ve ölenlerin ruhlarını öte-aleme taşıyan kutsal aracı olarak resmedilmiştir. Özetle yaşam, tapınak ve ölüm üçgeninde önemli bir rol üstlenmiş olan Thoth, Yunan-Roma düşüncesindeki Hermes ya da Mercurius’a niteliklerinin bir kısmını aktarmış olup sonraki dönemde sistematiği oluşturulan (ya da gizem unsurları ifşa edilen) Hermetik geleneğin temelindeki tanrı olarak düşünülmüştür. Netice itibariyle bu kutsal kimlik, bilhassa Mısır’da, yaşamın sırrına ve bilgeliğe ermek isteyenler için kutsal aydınlanmanın en önemli aracı unsurlarından sayılmıştır. Çalışmamızda bugüne değin ülkemizde üzerinde pek durulmamış olan tanrı Thoth’un belirleyici karakterini ve bu kutsal kimliğin Hermes / Mercurius yüzünü irdeleyip son olarak çileci Hermetik aydınlanmayı genel hatlarıyla ortaya koyacağız.
Keywords: Egyptian Mythology, Greek, Hermes, Hermetism, Mercurius, Roman, Thoth.
Bu makalemin pdf’ini Academia.edu’dan indirebilirsiniz.
5 comments on “Kutadgubilig 21: Hermetik Aydınlanmanın İzinde Thoth, Hermes ya da Mercurius”
Bir Cevap Yazın
De Auctore
Jengiz [at] gmail . com
Dr. C. Cengiz Çevik (Klasik Filolog) - Blog 
16.sayıyı anımsattı başlık ve arka kapak.2 çalışma birden,hatırlıyor musun
Geri bildirim: Müslüman Hermes ya da Araplarda Hermes’in kimliği üzerine « jimi the kewl resmi blog! (C. Cengiz Çevik)
Geri bildirim: Alacakaranlık Kuşağı tadında felsefe… « jimi the kewl resmi blog! (C. Cengiz Çevik)
Geri bildirim: Sayfa bulunamadı | jimi the kewl resmi blog! (C. Cengiz Çevik)
Geri bildirim: Selen ve kelaynak aynı kökten mi geliyor? | jimi the kewl resmi blog! (C. Cengiz Çevik)