Buddha: If a man loses his hand he loses it forever, but if a man loses his eyes, he does not wholly lose the sense of sight, nor does he lose the conception of a fist. Suppose you meet a blind man on the road and you ask him: ‘In your blindness, what do you see?‘ He will give you some such answer as this: ‘I can only see darkness, nothing else.’… Ananda, this blind man of no eyes simply sees darkness just as any seeing man who is shut up in a dark room sees darkness. Close your eyes, Ananda, what do you perceive but darkness?… If the blind man seeing only darkness suddenly recovers his sight and again sees objects, we say that he sees them by means of his eyes. A lamp is suddenly brought into the dark room and we say that the man again sees objects by means of the lamp. That is not strictly true for while the lamp does reveal objects, it is the eyes that perceive them.

*

Buddha: Eğer bir adam elini kaybederse, onu sonsuza dek kaybeder; fakat bir adam gözlerini kaybederse, ne görme duyusunu ne de yumruk kavramını tümüyle kaybetmiş olur. Yolda kör bir adamla karşılaştığını ve ona şunu sorduğunu düşün: “Bu kör hâlinle, gördüğün nedir?” Sana şunun gibi bir cevap verecektir: “Görebildiğim tek şey karanlık; başka hiçbir şey yok“… Ananda, tıpkı normalde görebilen ancak karanlık bir odada karanlıktan başka bir şeyi göremeyen adam gibi, gözlerini yitirmiş olan bu kör adam da sadece karanlığı görür. Gözlerini kapa, Ananda, karanlıktan başka neyi algılarsın?… Sadece karanlığı görebilen bu kör adam, birden görme yetisini kazansa ve nesneleri yeniden görebilse; onun, nesneleri, gözleri sayesinde görebildiğini söyleriz. Karanlık odaya birden bir lamba getirilse, biz, o adamın, nesneleri o lamba sayesinde görebildiğini söyleyebiliriz. Fakat bu tümüyle yanlıştır; zira lamba nesneleri aydınlatırken, onları kavrayan yine gözler olur.

Çev. C. Cengiz Çevik, “The Surangama Sutra”dan; S. Commins – R. N. Linscott (ed.), Man and Spirit: The Speculative Philosophers, Modern Pocket Library, New York 1954, pp.147-148.

Not: Surangama Sutra ya da Śūraṃgama-samādhi-sūtra, İ.S. 1. yy.’da Sanskritçe yazılmış bir metin olup Büyük Buddha’nın çeşitli konulardaki görüşlerini içerir.