Birtakım filolojik hassasiyetler: Eskiçağ ve günümüze dair kişisel okumalar ::: İstanbul Üniversitesi, Latin Dili ve Edebiyatı bölümü, Dr.
at enim agit mecum austere et Stoice Cato, negat verum esse adlici benivolentiam cibo, negat iudicium hominum in magistratibus mandandis corrumpi voluptatibus oportere. ergo, ad cenam petitionis causa si quis vocat, condemnetur? ‘quippe’ inquit ‘tu mihi summum imperium, tu summam auctoritatem, tu gubernacula rei publicae petas fovendis hominum sensibus et deleniendis animis et adhibendis voluptatibus? Vtrum lenocinium’ inquit ‘a grege delicatae iuventutis, an orbis terrarum imperium a populo Romano petebas?’ horribilis oratio; sed eam usus, vita, mores, civitas ipsa respuit.
Cato bana karşı iyi niyetin yemekle suiistimal edilmesinin doğru olmadığını, insanların magistratus seçimiyle ilgili vereceği kararların hazlarla bozulmaması gerektiğini sert ve Stoacı bir üslupla savunuyor. Bu mantığa göre, birisi başkasını yemeğe çağırırsa kınanmalı mıdır? “Kesinlikle,” diyor “sen en büyük yönetme yetkisini, en büyük karar verme hakkını, devletin idaresini insanların duyusal iştahlarını kabartarak, zihinlerini yumuşatıp hazlara uygun hale getirerek mi istiyorsun? Hazzına düşkün gençlerin oluşturduğu bir topluluktan pezevenkliği mi talep ediyordun, yoksa Roma halkından dünyayı yönetme yetkisini mi?” Korkunç bir laf bu, zaten uygulama deneyimimiz, yaşamımız, adetlerimiz ve devletimiz bunu yadsıyor.
Çev. C. Cengiz Çevik