Dr. C. Cengiz Çevik (Klasik Filolog) – Blog
Birtakım filolojik hassasiyetler: Eskiçağ ve günümüze dair kişisel okumalar ::: İstanbul Üniversitesi, Latin Dili ve Edebiyatı bölümü, Dr.
Dış-düşman olmayınca toplum ve devlet bozulur mu? Sallustius’tan bir pasaj
Takip edenler bilir, dün Twitter’da Diodorus’tan (dolaylı olarak Posidonius’tan) bir alıntı yapmıştım, dış-düşmansızlık olmadığında iç savaş çıkabileceği yönünde bir uyarıydı. Sadece Diodorus ile Posidonius’un değil, Romalı tarihçi Sallustius da benzer bir uyarı yapıyor ve Roma’nın ahlakî çöküntüsünü Kartaca’nın Roma eliyle yıkılmasına yoruyor. Tarihsel süreç irdelendiğinde haksız olmadığı görülüyor, zira Roma’nın doğuyu sömürmeye başladığı dönemde Sicilia’da köle isyanları, Roma ile Italialı müttefiklerin (socii) arasında yıkıcı bir çatışma, Mithridates savaşı ve bunları takiben Roma acımasızlığı başgösterdi. (Bkz. E. Gruen. The Hellenistic World and the Coming of Rome, 1, Univ. Of California, 1984: 352) Sadece Roma ile Kartaca arasında, ikisinin bölgesel hakimiyet mücadelesine has bir durum değil. İç ve dış politika etkileşimine dönük daha genel nitelikli bir politik durum ve çıkarsanabilir ilkeden söz ediyoruz. Paylaşacağım Sallustius pasajından bugünün politik dengelerine bir mesaj çıkar mı dersiniz? Büyük devletler için düşman yaratma gerekliliğinden (Abd için önce Sovyet, uzak doğu, sonra da radikal İslam’ın oynadığı rolü hatırlayın) sık bahsedilen günümüzde mesaj çıkar diye düşünüyorum, belki daha sonra üzerine konuşuruz.
… Kartaca’nın yıkılmasından önce Roma halkı ve Senatus devleti barış içinde ve ılımlı bir politikayla yönetiyordu. Vatandaşlar arasında ne şan ne de iktidar uğruna bir çatışma çıkıyordu, düşman korkusu devletin iyi adetlerini koruyordu. Ancak halkın zihni bu korkudan arınınca, doğal olarak ahlaksızlık ve açgözlülük başgösterdi, zenginlik kusurları büyüttü. Dolayısıyla Romalılar sıkıntılı dönemde uzunca bir süre özlemini çektikleri huzura kavuşunca bu huzur kendisinin eski sıkıntıdan daha acı ve yakıcı olduğunu kanıtladı. Zira soylular konumlarını, halk da özgürlüklerini suiistimal etmeye başladı, herkes kendisi için çaldı çırptı, yağmaladı. Böylece toplum iki parçaya bölündü ve devlet onların arasında parçalara bölündü.
Bellum Iugurthinum 41.2-5
One comment on “Dış-düşman olmayınca toplum ve devlet bozulur mu? Sallustius’tan bir pasaj”
Bir Cevap Yazın
De Auctore
Jengiz [at] gmail . com
Dr. C. Cengiz Çevik (Klasik Filolog) - Blog 
Çok Mükemel Bir Yere Değindiniz