Dr. C. Cengiz Çevik (Klasik Filolog) – Blog
Birtakım filolojik hassasiyetler: Eskiçağ ve günümüze dair kişisel okumalar ::: İstanbul Üniversitesi, Latin Dili ve Edebiyatı bölümü, Dr.
İskoçların arzusuna Tacitus tanıklığı
“Quotiens causas belli et necessitatem nostram intueor, magnus mihi animus est hodiernum diem consensumque vestrum initium libertatis toti Britanniae fore.”
>
“Savaşın nedenlerini ve zorunluluğumuzu düşündüğümde, tam bugünün ve bir araya gelişinizin tüm Britanya’nın özgürlüğünün başlangıcı olacağına dair büyük bir umudum oluyor.
Tacitus, Agricola 30
Roma saldırılarına karşı birleşen Caledonia kavimlerinin lideri olan Calgacus böyle sesleniyor. Caledonia Romalıların kuzey Britanya’ya verdikleri isimdi, başka deyişle İskoçya. Alıntıyla demem o ki, bugünlerde İskoçların Britanya’daki bağımsızlıkları için referanduma gitmeleri neredeyse 2000 senelik bir arzunun nihaî sonucu. Calgacus Roma’ya karşı özgürlük ararken, bugün İskoçlar İngiliz hakimiyetine karşı özgürlük arıyor.
Eskiçağ ve bugünün deneyimlerine bakıldığında özgürlüğün karakteri tartışmaya açık, her şeyden önce “kültürel” olduğunu vurgulamakta fayda var. Nitekim Roma’nın Britanya’yı gerçekten fethedip fethetmediği yönündeki klasik tartışmayı düşündüğümüzde sorunun kültürel emperyalizmi ne derece benimseyip benimsemek olduğunu da anlamaya başlarız. Martin Henig gibi düşünürlere göre Britanya Romalılar tarafından kesin bir şekilde fethedilmemiş, aksine Cogidubnus gibi Britanya kralları tarafından Romalılaştırılmıştır. (Kendi istekleriyle kültürel olarak Roma hakimiyetine girdiler, fethedilmediler.) Buradaki özgürleşme Romalı ya da İngiliz karakteri taşıyan baskın kültürün siyasî boyunduruğundan kurtulma anlamı taşıyor, buna ekonomik özerkliği de ekleyebiliriz (nitekim İngiltere maliye bakanı Osborne referandumdan Hayır kararı çıkması durumunda, mevcut İskoçya’ya daha fazla mali özerklik tanınacağını açıkladı) ama son kertede yaşam biçimine dair esaslı bir değişiklik olmayacak, güçlü ve emperyal kültürün yaşama dair kabulleri bağımsız İskoçya’nın da gerçekliğini oluşturmaya devam edecek. Daha da önemle vurgulanması gereken İskoçların Birtanya’daki ortak yaşama kültürüne katkılarının da azımsanmayacağıdır, dolayısıyla günümüzde kültür emperyalizminin belirleyici karakterinin İskoç deneyimini ne kadar dışladığını ve bu dışlamanın onlar için ne derece bir özgürlük arayışına neden olduğunu belirlemek güç.
Elbette referandumda Hayır diyecek olan Krallık yanlıları perspektifini temel alarak konuşuyorum, Evet diyecek İskoç milliyetçilerine sorulursa, referandum İskoçların binlerce yıllık özgürlük mücadelesinde belirleyici bir aşama, hayatî önem taşıyor, karakterlerini (Tacitus perspektifinde: nostra necessitas, zorunluluğumuz olan) yeniden kazanacaklarını söyleyen İskoçlar ve hatta İskoçya’da doğmuş ya da yaşamakta olan İskoç-olmayan kimileri için durum böyle. Doğuştan İskoç olmayan Evet propagandistlerinden bazıları “Madem İskoçya’da yaşıyor ve çalışıyorum, o halde ben İskoç’um, etnisiteyle bir ilgisi yok” diyor, “Atatürk milliyetçiliği” olarak savunulagelen argümanın İskoç versiyonu gibi bir şey bu, kabaca yorumluyorum elbette, bakalım referandumdan hangi sonuç çıkacak.
De Auctore
Jengiz [at] gmail . com
Dr. C. Cengiz Çevik (Klasik Filolog) - Blog 
