Dr. C. Cengiz Çevik (Klasik Filolog) – Blog
Birtakım filolojik hassasiyetler: Eskiçağ ve günümüze dair kişisel okumalar ::: İstanbul Üniversitesi, Latin Dili ve Edebiyatı bölümü, Dr.
Lucanus
Marcus Annaeus Lucanus (İ.S. 39-65), aristokrat bir ailenin ferdi olarak, Corduba’da doğdu.[1] Babası atlı sınıfından M. Annaeus Mela varlıklı bir kimseydi.[2] Amcası, Roma edebiyatında “Yaşlı Seneca” olarak da bilinen retorikçi Lucius Annaeus Seneca ve kuzeni, Yaşlı Seneca’nın oğlu olan aynı isimdeki “Genç Seneca”ydı. Lucanus daha küçük bir çocukken, daha sonradan edebiyattan retoriğe ve felsefeye her branşta aristokrat eğitimini aldığı Roma’ya getirilmiş ve çok geçmeden retorikteki yeteneğiyle tanınmıştı.
60 yılında Atina’da eğitim görürken, Roma’ya çağrıldı ve imparator Nero tarafından imparatorluk için çalışmaya davet edildi. Genç yaşına rağmen quaestor ve augur’luğa getirildi. Yine 60 yılındaki Neronia festivalinde kaleme aldığı Laudes Neronis adıyla anılan edebî övgü metniyle ile alkış topladı.
Çok geçmeden Lucanus İ.Ö. 49-45 yılları arasında meydana gelen iç savaşı konu edinen Bellum Civile ya da diğer adıyla Pharsalia’yı yazmaya başladı. Eserin ilk üç kitabını 63 yılında yayınladı.
Ne yazık ki, Lucanus Nero’nun gözünden düştü. Araştırmacılara göre, bunun nedeni Nero’nun Lucanus’un amcası Seneca’ya dönük kininin artması, Lucanus’un edebî yeteneğine duyduğu kıskançlık ya da her ikisidir. Neticede imparator Nero Lucanus’un eserlerinin yayınlanmasına yasak koydu. Bunun üzerine Lucanus, 65 yılında Nero’ya karşı düzenlenen Piso komplosuna katıldı. Ancak komplo imparator tarafından öğrenildi, Lucanus yiğitlik gösteremedi, komplodaki arkadaşlarının adını verirse affedileceğine ilişkin imparator vaadine kanarak annesi Acilia da dahil olmak üzere herkesin adını verdi, bu hıyaneti sonunda vaadini yerine getirmeyen Nero, Lucanus’u ölüm cezasına çarptırdı.[3]
Lucanus öldüğünde sadece yirmi-yedi yaşındaydı. Yaşarken tamamlanmamış olan eseri Bellum Civile’nin yedi kitabı daha sonradan basıldı. Bu büyük eseri ve Laudes Neronis dışında kendisine Hector’un ölümünü ve Priamus’un kefaretiyle definini anlatan Iliacon ve Orpheus adıyla anılan iki eser de ona atfedilmiştir.
[1] Lucanus’un yaşamına ilişkin iki temel biyografi kaynağımız var, biri Suetonius’un fragmanlar halinde olan eseri ve altıncı yüzyıl gramercisi olan Vacca’nın eseri. Statius da Silvae adlı eserindeki Genethliacon Lucani (2.7) başlıklı parçasında Lucanus’un şiirini irdeler. Epigram yazarı Martialis, Lucanus’u çeşitli kereler över: 1.61.7: (Roma’nın önemli edebî kişiliklerini överken) “Duosque Senecas unicumque Lucanum”, 14.194.1-2: (Kitapları satan bir şair olduğuna vurgu) “Sunt quidam, qui me dicant non esse poetam / Sed qui me vendit bybliopola putat.” Bkz. 7.21.
[2] Tacitus, Annales 16.17.
[3] Martialis bir epigramında (7.21) bu cezalandırmayı şöyle anlatır: Büyük doğuma tanıklık eden gündür bu, Polla / Lucanus’un kitlelere ve sana verdiği / Ah! Hiçbir ölümle daha çok kin uyandırmamıştın / Ey taş yürekli Nero, en azından bu (Lucanus’un öldürülmesi) / izin verilmemiş olmalıydı sana.
One comment on “Lucanus”
Bir Cevap Yazın
De Auctore
Jengiz [at] gmail . com
Dr. C. Cengiz Çevik (Klasik Filolog) - Blog 
Geri bildirim: Lucanus’un scelus’u ve nefas’ı « jimi the kewl resmi blog! (C. Cengiz Çevik)