Doğa Koleji, Acarkent Kampüsü’nde aramızda “Üstünler”, resmî olarak ise “Üstün Zekalı Öğrenciler” adıyla anılan öğrencilere Latince dersi veriyoruz, bilenleriniz vardır ya da bilmeyip de, sağ frame’deki meşguliyet bilgisinden öğrenebilecek olanlarınız (vardır). Geçenlerde veli toplantısından ötürü, okuldan bir hayli geç çıkmak durumunda kalınca bir veli / dostum ve “parlak” iki çocuğu / öğrencim ile birlikte döndük. Bahaneyle Mediamarkt civarındabir şeyler yiyip, sohbet ettik ve sonra D&R’a girip kitaplara baktık. Pierre Hadot’nun, geçmişte çok yararlandığım “What Is Ancient Philosophy?” (Orjinali: Qu’est-ce que la philosophie antique?) başlıklı eserinin Türkçeye çevrildiğini (P. Hadot, İlkçağ Felsefesi Nedir?, Çev. Muna Cedden, Dost Kitabevi, Birinci Baskı, Ocak 2011) ilkin o akşam gördüm ve kitabı hemen aldım.

Üç bölümden oluşup (1. Bölüm: Felsefenin Platoncu Tanımı ve Öncülleri, 2. Bölüm: Bir Yaşam Biçimi Olarak Felsefe, 3. Bölüm: Kopuş ve Süreklilik: Ortaçağ ve Modern Zamanlar) konuya giriş mahiyetindeki eseri (Yazarın deyişiyle, Bu kitabın amacı, İlkçağ felsefesinin temsil ettiği tarihi ve ahlaki olguyu genel v eortak çizgileriyle betimlemeye çalışmaktır. sf.12), bu alanda çalışan ya da çalışma arzusunda olan herkese ama bilhassa “ilgili” öğrencilere tavsiye ederim. Hadot’nun alıntıları ve referansları doğrudan kaynak bildirimleriyle sunulduğundan, İlkçağ Felsefesinin farklı veçheleri söz konusu olduğunda, hangi  kaynaklara bakması gerektiğini pek bilemeyen ya da bu konuda sorunlar yaşayan istekliler için bu bir nimet. Dahası, çoğu kere yaşadığımız çeviri sorunlarıyla burada karşılaşmadım, eserin Türkçesi fena değil.

P. Hadot’nun felsefe üzerine çalışma ve okuma yapma eğilimi genelde, felsefeyi (dolayısıyla filozofları) hem theoria (θεωρία) hem de practica (πρακτική) açısından -ikisini birbirine zıt kılmadan- ele almak yönündedir, bu yüzden yazarın incelediği felsefî söylem ne olursa olsun, söylemin önerdiği ya da bir ideal olarak sunduğu yaşam biçimi muhakkak ön-plana gelir, öz deyişle, “Felsefe, her şeyden önce felsefî söyleme sıkı sıkıya bağlı bir yaşam biçimidir.” (Sf.13) Yine Hadot’nun arayış halinde olan filozof ile arayışını tamamlamış olan bilge arasındaki farka dikkat çektiğini düşünürsek, filozofun önerdiği yaşam biçiminin de bir dogmadan ziyade, her daim doğruluğu tartışma konusu olması gereken bir ideal‘den ibaret olduğu söylenebilir. O halde teori kadar onun yansıttığı / neden olduğu pratik dünya da her daim arayış konusu olacaktır, bu da felsefenin bulmadan ziyade aramayı öne alan tavrına uygun bir sonuçtur.

Peki, practica’yı yani yaşama geçirilen theoria’yı, bizzat theoria’nın kendisi kılmak hakkında ne düşünüyor Hadot? Öz ifadeyle, yaşamını bizzat tefekkür zemini kılan felsefe ekollerini nereye koyuyor ya da nasıl ele alıyor? Bunu ve diğer konuları kitaptan okuyun.

One comment on “P. Hadot, “İlkçağ Felsefesi Nedir?””

1. Emir

   24/06/2017

   

   Hocam ilkçağ felsefesiyle alakalı size soru sormam mümkün mü? olursa mail adresinizi alabilirmiyim…

   Cevapla