Dr. C. Cengiz Çevik (Klasik Filolog) – Blog
Birtakım filolojik hassasiyetler: Eskiçağ ve günümüze dair kişisel okumalar ::: İstanbul Üniversitesi, Latin Dili ve Edebiyatı bölümü, Dr.
>Troades ya da Troialı Kadınlar
>Troades, Seneca’nın bir eseri.
Charlton T. Lewis’in meşhur sözlüğünde, Tros maddesinde “Troades, the title of a tragedy by Seneca” diye geçiyor.
İsmin gelişimine bakalım kısaca: Latincede Tros aynı zamanda meşhur kentimiz Troia’ya adını veren Phrygia kralının adıdır. Kral, Erichthonius‘un oğlu; Dardanus‘un da torunuydu (Vergilius, Georgica 3, 36; Ovidius, Fastii 4, 33; Sil. 11, 297; Aus. Idyll. 12, 19). Buradan haliyle Troja veya Troia adı türüyor malum kenti gösteren. Bu isim yapısından da anlaşılabileceği gibi Troia diye bildiğimiz kent, aslında bir Phrygia kentidir (Mel. 2, 3, 6; Liv. 1, 1; Verg. A. 1, 1; 3, 3; Ov. M. 11, 199 sq.; 13, 404).
Troia isminden aynı manadaki şu iki sıfat türüyor: 1. Troius (a, um) “Troialı, Troia’ya ait, Troia’ya özgü” (Verg. A. 1, 596; Ov. M. 14, 156); 
2. Trojanus (a, um) “Troialı, Troia’ya ait, Troia’ya özgü” (Verg. A. 1, 624; Ov. M. 13, 23).
Ve şunlar türüyor:
Trojani, orum: Troialılar, Troia yerlileri, Troia’ya ait olanlar (Cic. Div. 2, 39, 82; id. Inv. 1, 22, 32; id. Phil. 2, 22, 59; Lucr. 1, 476; Verg. A. 11, 421; Ov. M. 13, 702; Liv. 1, 1, 2; Sen. Ep. 27, 5).
Troicus, a, um: Troia’ya ait, Troialı (Cic. Brut. 10, 40).
Troades, “Troialı kadın” manasındaki Troas (-adis ya da -ados) sıfatının çoğul özne (pluralis nominativus) halidir yani manası “Troialı kadınlar”dır (Nep. Paus. 3, 3; Ov. H. 13, 94; Sen. Troad. 84).
Çiğdem Dürüşken hocamın taze eli değdi bu esere; İş Kültür’den çıktı. Adının çevirisi de Ekşi’deki hali gibi (Troia lı Kadınlar) değil de “Troialı Kadınlar” şeklinde:
http://www.kitapturk.com/…ges/book/032009/47482.jpg
http://www.pandora.com.tr/urun.aspx?id=177999
http://www.iskulturyayinlari.com.tr/tr/index.asp
http://kitap.antoloji.com/troiali-kadinlar-kitabi/
http://www.kitapturk.com/…ali_kadinlar_-_ciltli.htm
http://www.mephisto.com.tr/….php?products_id=144503
http://www.finalpazarlama.com/…hg89wrnoer7e58evog==
https://www.imge.com.tr/product_info.php?products_id=90231
http://www.eren.com.tr/…itap/kitap.asp?kitap=275742
Eserin düzeltisini ve satır satır son okumasını gerçekleştirdiğim için fazlasıyla içselleştirdim mi, nedir Çiğdem Hoca’nın yetkin çevirisi bir yana, Yunan’la karşılaştırıldığında Roma düşün dünyasında eşine 
az rastlanır bir kafa olan Seneca’nın nezdinde malum kentin (aynı zamanda Romalıların geldiği yer olarak düşünün) tekrar tekrar değerlendirilmesini önemli buluyorum. Antik dönem Romalı entelektüellerin her daim Troia anısını sıcak tutmasını ciddi bir analiz konusu olarak düşünüyorum. Genel literatür tarihinde Yunan tragedyasının ihtişamının gölgesinde kalmıştır Seneca’nın tragedyaları (ne ilginç; “Romalı ölümleri” bile “Yunan ölümleri”nin gölgesinde kalmıştır; A.J. Keulen’in Troades çevirisinin [L. Annaeus Seneca Troades: Introduction, Text, and Commentary, p.5, Brill, 2001] önsözünde de söylendiği gibi, Seneca’nın yaşamına dair en kapsamlı bilgileri edindiğimiz Tacitus’un Annales’inde Seneca’nın trajik ölümünün anlatılışında bile Platon‘un Sokrates‘in ölümünü anlatışına bir “aemulatio” yani “özenme”, “benzemeye çalışma” vardır.); oysa Dante nasıl ki Vergilius olmadan yolunu bulamaz idiyse, Renaissance da gölgede kalan bu “Romalı yapı-taşları” olmadan anlaşılamaz. En büyük karmaşa, gölgede yaşanır; bunu da unutmamak gerekir.
F. Bacon ne diyordu, “karanlıkta bütün renkler bir araya gelir” mi diyordu?
Bu yazımı evvela Ekşi’de yayınladım:
http://sozluk.sourtimes.org/show.asp?t=troades
De Auctore
Jengiz [at] gmail . com
Dr. C. Cengiz Çevik (Klasik Filolog) - Blog 
