Divinatio ya da kehanet
Cicero’nun Latincede divinatio (eşanlamlıları: augurium, auspicium, vaticinium, praesagium, praedictio) terimiyle karşıladığı Yunancadaki μαντική (mantike) “geleceği görme, kehanet” manalarını içerir. (De Natura Deorum 1.20.55: “sequitur mantike vestra, quae Latine divinatio dicitur” ya da De Divinatione 1.1: “divinationem quam Graeci mantiken appellant”) Cicero’dan önce bu terimi kullanan yoktur, dolayısıyla temel kaynağımız odur.
Cicero’nun De Natura Deorum‘da Epikurosçu Velleius’un Epikuros’un felsefesini överken her şeyi yazgıya bağlayan veya kehanetlerle açıklayan zihniyeti eleştirerek şöyle der:
“sizi dinlemek isteseydik, böyle büyük bir batıl inanışa kapılmak suretiyle iç organlara bakanlara, augurlara, saçma konuşanlara, kahinlere, yorumculara saygı göstermemiz gerekecekti. Bizler Epikuros sayesinde korkulardan sıyrıldık ve özgürlüğe salındık, kendilerine ya da başkalarına sıkıntı vermek niyetinde olmadıklarını anladığımız tanrılardan korkmadık, inançla ve tanrısal bir hürmetle o seçkin ve azametli doğaya taptık.
(De Natura Deorum 1.20.55-56: “qua tanta inbueremur superstitione si vos audire vellemus, ut haruspices augures harioli vates coniectores nobis essent colendi. His terroribus ab Epicuro soluti et in libertatem vindicati nec metuimus eos quos intellegimus nec sibi fingere ullam molestiam nec alteri quaerere, et pie sancteque colimus naturam excellentem atque praestantem.”)
Divinatio‘nun (İng. divination, Por. divinação, İsp. divinación, Fr. divination, Dutch. divinatie, Fin. divina, İt. divinazione, Rom. divinaţie) Latincedeki kökenine bakarsak en eski ata olarak “ilahi”, “göksel”, “tanrı” manalarındaki divus sıfatını görüyoruz. C. T. Lewis’in sözlüğünde divus‘un Yunancadaki δῖος sıfatından geldiği belirtiliyor. Daha sonra “gökyüzü” manasındaki divum (neutrum) ismi göze çarpıyor. Divinatio terimine yaklaştıkça karşımıza “önceden görmek, kehanette bulunmak” manalarındaki divinare fiili, “tanrısal”,”kehanete ait”, “insanüstü”, “fevkalbeşer” manalarındaki divinus sıfatı, “tanrıdan”, “tanrısal etkiyle” manalarında divinitus zarfı, “tanrısal yapı”, “tanrılık”, “bilicilik” manalarında divinitas ismi çıkıyor. Ezcümle divinatio‘da tanrısallık anlamı baskındır. Stoacıların önemli bir kısmı bu yüzden ve kader kavramına yerleşik olduğu için kehanetin varlığına inanmıştı, oysa bu Epikurosçuları çılgına çeviren bir cehalet unsuruydu.
Bunu beğen:
Beğen Yükleniyor...