I. Elizabeth’in Şiirleri — Arşivden! [capslı]
Daha önce hiçbir blogda yayınlanmadı sanıyorum. Büyük İngiliz Kraliçesi I. Elizabeth Tudor’un (1553-1603) bazı şiirleri biliniyor. Gökçen Ezber bu şiirlerden bazılarını çevirmiş. Ben de bugün arşivimde buldum. Çeviriler Cumhuriyet Kitap s.755, sf.25’te Cevat Çapan’ın “Şiir Atlası” bölümünde yayınlanmış. Kitaplaştırılıp kitaplaştırılmadığını bilmiyorum, eğer yayınlanmamışsa gazete-dergi arşivimizin ve tarihin tozlu sayfalarında kaybolup gitmesin istedim. Benim Kraliçe Elizabeth’e olan ilgim tahmin edilebileceği gibi araştırma alanlarımdan olan Renaissance Felsefesi ve Latincesi nezdinde yaptığım Francis Bacon çalışmalarından kaynaklanıyor; zira Bacon tıpkı Shakespeare ve Marlowe gibi bir Elizabeth dönemi düşün adamı. Felsefesinin ve dünya görüşünün üzerinde Elizabeth etkisini görmemek imkânsız. O hâlde isterseniz bir “kadın” kimliğiyle, isterseniz tarihin gördüğü en haşmetli kraliçelerden biri olması ve İngiliz düşüncesi üzerindeki etkisi hasebiyle okuyalım şiirlerini.

GENÇ VE GÜZEL OLDUĞUM GÜNLERDE
Genç ve güzel olduğum günlerde ve talih yüzüme güldüğünde,
Peşimde koştu pek çokları, evlenmem için kendileriyle.
Fakat hepsini de tersleyip, şöyle dedim,
“Gidin, gidin, başkasının peşinden koşun, Artık isteyip durmayın beni.”
Ne kadar gözyaşı döktürdüm, kederle yanıp tutuşan gözlere;
Gösteremem ki iç geçiren yürekleri size. Ama ben daha da kibirli oldum ve şöyle dedim,
“Gidin, gidin, başkasının peşinden koşun, Artık isteyip durmayın beni.”
Sonra konuştu Venüs’ün oğlu, o gurur ve utku dolu çocuk,
Ve şöyle dedi:
“Güzel hanımefendi, madem
nazlısınız bu kadar, Yolayım ki kuş tüylerinizi, demeyin eskisi gibi”,
“Gidin, gidin, başkasının peşinden koşun, Artık isteyip durmayın beni.”
Söyledikten sonra bu sözleri, bir şeyler değişti yüreğimde
Ve o günden beri, bulamadım huzur ne gündüz ne gece.
Ve sonra, ah, pişman oldum söylediklerime,
“Gidin, gidin, başkasının peşinden koşun, Artık isteyip durmayın beni.”
Finis
Elizabetha Regina
*
KRALİCE ELİZABETH VE İMPARATOR MAXIMILLAN’IN SARAY ŞAİRİ PAUL MELISSUS ARASINDA ÇEÇEN ŞİİR ATIŞMASI, 1557
[Melissus’un Şiiri]
Elizabeth’e, İngiltere, Fransa ve İrlanda kraliçesine,
Ah kraliçem, size yalnızca adamıyorum
Artık daha fazla ışık saçan kitaplarımı-
İster şiir olsun ister şarkı ya da bilmediğim başka dizeler,
Hepsi de yalnız sizinler. Size yalnızca, Kitaplarımı verip adamıyorum:
Kendimi sunuyorum tanrıça, sizin dehanıza, Ataları Fransız olan bir Alman olarak,
Yüce boyunduruğunuza sokuyorum kendimi.
Köleniz yapın beni, hanımefendi, ve sevgilisi olun
Size aralıksız övgüler yağdıran bu özgür doğmuş kölenin.
Özgürlük o kadar değerli olabilir mi ki,
Reddedeyim böyle bir efendinin soylu zincirlerini?
*
KRALİÇE ELİZABETH VE İMPARATOR MAXIMILLAN’IN SARAY ŞAİRİ PAUL MELISSUS ARASINDA GEÇEN ŞİİR ATIŞMASI, 1557
[Kraliçe Elizabeth’in Şiiri]
Kraliçe’nin yanıtı
Sevindirdi şiiriniz ve çok sevindirdi armağanlarınız, Melissus-
Daha da sevindirdi ruhunuzun tadı aydınlığı.
Fakat nedir sizi heyecanlandıran, nasıl bir arzuyla yüreklendirdiniz ki,
Siz, özgür bir adam, bir köle olmak istediniz?
Şairler zincirlenmez bizim ülkemizde,
Haklarını ellerinden alıp eziyet etmeyiz onlara.
Aksine, daha da özgür olursunuz, çözdüğünde efendiniz
Kölelik günlerinizde taktığınız zincirleri.
Fakat siz, şairlerin efendisisiniz, bense yalnızca bir köle,
Şiirine konu olduğum şaire
Ve o yüce dizelerine.
Hangi kral utanır ki üzerine titremekten,
Bizi yarı tanrılıktan tanrılığa yükselten şairinin?
*
NE ÇARPIK BACAKLAR 1665
Ne çarpık bacaklar, ne de çapaklı gözler,
Ne de biçimini yitirmiş başka uzuvlar, Çirkin olamaz,
Bizi kuşatan kuşku dolu bir zihin kadar.
Seni seven aşkın, Elizabeth R
*
MÖSYÖNÜN AYRILIŞINA
Üzülüyorum ve gösteremiyorum kederimi,
Seviyorum, ama nefrete gömüyorum kendimi,
Nefret ediyorum aslında, ama bu değildi istediğim,
Dilimi yutmuş gibiyim, ama konuşuyorum hep içimden.
Varım ve yokum, donuyorum ama yanmışım,
Çünkü benden, başka bir bene bürünmüşüm
Sevdam güneşteki gölgem gibi,
Uçarak beni izliyor, peşinden gittiğimdeyse uçuyor,
Yanımda duruyor ve uzanıyor, ne yapsam onu yapıyor.
İçime işlemiş sevdası kedere boğuyor beni.
Bir türlü söküp atamıyorum onu yüreğimden,
Belki ancak kıyamette dinecek bu sevgi.
Daha hafif bir tutku kaplıyor içimi,
Yumuşacığım, eriyen karlar gibiyim;
Ya daha acımasız ol aşkım,
Ya batayım ya çıkayım, ya yükseleyim ya alçalayım.
Ya da izin ver daha tatlı bir hazla yaşayayım,
Ya da öleyim ve aşkın ne anlama geldiğini unutayım
Finis
Elizabetha Regina 1582
KRALİÇE ELİZABETH VE SIR VVALTE RALEGH ARASINDA GEÇEN
ŞİİR ATIŞMASI 1587
[Ralegh’den Elizabeth’e]
Talih aldı götürdü aşkımı,
Hayatımın neşesini ve ruhumun gökteki cennetini.
Talih aldı götürdü seni uzaklara, prensesimi,
Hayatımın neşesini ve gerçek hayallerimin aşkını.
Talih aldı götürdü seni benden;
Talih her şeyimi aldı seni götürdüğünde.
Körleşip tüm hazlara, acılara yaşıyorum yalnızca:
Hayallerimin düşmanı oldu talih böylece.
Boşuna, gözlerim, boşuna harcıyorsunuz gözyaşlarını
Boşuna, bu iç çekişlerim, umutsuzluklarımın kasveti
Boşuna arıyorsunuz yeryüzünü ve yukarıdaki gökler
Boşuna arıyorsunuz, çünkü Talih aldı aşkımı
O halde bırakırım aşkımı Talih’in ellerine;
O halde bırakırım aşkımı fani nazların peşinde koşanlar
Ve bana kalan acıları severim yalnızca-Acı olacak, bundan sonra, prensesim –
Ve yalnızca kralları devirdiğinde sevineceğim Talih.
Yeryüzünü ve dünyaya ait olanları yöneten Talih,
Aşkımı alıp götürdü, erdemin gücüne rağmen:
Nasıl adil olabilir böylesine kör bir tanrıça?
Bilgeliğin gözleriyle anlaşılır bu kör talih,
Sonra aşkım görünür, her zaman var olan aşkım.
Fakat şimdi elveda, sevgilim – talih ele geçirse de sen
Güçsüz ve kahpe talih, asla değiştiremeyecek beni.
KRALİÇE ELİZABETH VE SIR VVALTER RALECH ARASINDA GEÇEN
ŞİİR ATIŞMASI 1587
[Elizabeth’ten Ralegh’e]
Ah, aptal Pug, bu kadar korkak mıydın sen?
Üzülme sevgili Wat, yitirme cesaretini hemen.
O kahpe talihin ne gücü yeter ne de becerisi,
Sana karşı soğutmaya yüreğimi.
Güçsüz talih seni değiştiremeyecek diyorsun,
Peki nasıl düşünürsün kör bir cadının beni ele geçireceğini?
Hayır, hayır, sevgili Pug, gözleri görseydi bile talihin,
Emin ol hükmedemezdi aklına sevdiğinin.
Talih bazen ele geçirir kralları, bilirim,
Bazen de hükmeder dünyaya ve fani zenginliklere.
Fakat emin ol asla dayanamaz Talih,
Eğer erdem dikkat eder ve boyun eğmezse.
Kahpe talihin emriyle seçmedim ki ben seni,
Bu nedenle değiştirmez talih beni,
Belki yalnızca küçük bir şakadır bunların hepsi.
Haydi yüreklen biraz, dindir ürkek gözyaşlarını,
İşkence etme bana, at üzerinden korkularını.
Körleşip tüm hazlara ve yaşayarak acılarla,
Ve akıllı adamları asla üzmeyen o sevgilinin aşkıyla,
Yeniden canlan ve korkusuzca yaşa,
Dindikçe korkuların, daha da zenginleşeceksin.
*
TALİHE MEYDAN OKUMA
Bu güce dayanabileceğini düşünme talihin,
Boyun eğdirir ona erdemin gücü.
Bunu beğen:
Beğen Yükleniyor...
>özet geç piç.
>elizabeth.
>kraliçe dediğiniz budur…
İnanılmaz. Özellikle Sir Waltr Ralegh’in yazdığı şiir inanılmaz.
mösyö nün ayrılışına yazılan şiirde duygularını daha iyi anlatamazdı…4