Dr. C. Cengiz Çevik (Klasik Filolog) – Blog
Birtakım filolojik hassasiyetler: Eskiçağ ve günümüze dair kişisel okumalar ::: İstanbul Üniversitesi, Latin Dili ve Edebiyatı bölümü, Dr.
Yeniden “Provehimur portu, terraeque urbesque recedunt”
Copernicus, De Revolutionibus I.8’de şöyle diyor:
Evrenin sonlu mu yoksa sonsuz mu olduğunu fizikçilerin tartışmasına bırakalım ve Dünya’nın belirli kutup noktalarıyla, küre şeklinde olduğunu kesinkes kabul edelim. O halde sınırları bilinmeyen ve bilinmeyecek olan evrenin tümünün, Dünya’nın çevresinde kaymakta olduğunu düşünmek yerine; ona, küresel şekline uygun olarak, bir devinim yakıştırmaktan neden imtina edelim; neden onun günlük dönüşünün göklerde sadece bir görüntü, yeryüzünde ise bir hakikat olduğunu açığa vurmayalım?
Sonra da Vergilius’un Aeneis‘inden bir dize (III.72) ekliyor:
Provehimur portu, terraeque urbesque recedunt.
Şöyle çeviriyorum bunu:
Taşınıyoruz limandan; karalar, kentler çekiliyor ardımızdan.
Gemi dingin bir şekilde ilerlerken dışarıdaki her nesne, hareketin imgesinden ötürü gemidekilere deviniyormuş gibi görünür; hatta gemideki her şeyin öylece durduğunu da düşünürler. Benzer şekilde Dünya’nın deviniminde de sanki tüm evren, onun etrafında dönüyormuş gibi sanılabilir.
…
olaki günün birinde, gemiler döner geriye
yolcular aynı yolcular ve biz aynı sahilde
olaki günün birinde, gemiler döner geriye
kimin için yolculuklar ve kalan kim geride
De Auctore
Jengiz [at] gmail . com
Dr. C. Cengiz Çevik (Klasik Filolog) - Blog 
