Dr. C. Cengiz Çevik (Klasik Filolog) – Blog
Birtakım filolojik hassasiyetler: Eskiçağ ve günümüze dair kişisel okumalar ::: İstanbul Üniversitesi, Latin Dili ve Edebiyatı bölümü, Dr.
>G. J. Rhaeticus – Narratio Prima’nın başlangıcından…
>
G. J. Rheticus, o tanınmış kişilik, John Schöner’e, kutsanmış Peder’e selam eder;
Mayıs’ın 14’ünde Posen’den, içinde Prusya’ya yapmış olduğum yolculuğa dair bilgi sunduğum ve dahası söz konusu durumun söylentileri ve beklentime uygun olup olmadığına dair elimden geldiğince açıklama yapacağıma söz verdiğim bir mektup yazmıştım. Oysa kendisine yardımcı olduğum uzmanın astronomi üzerine yapmış olduğu çalışmasına hafif bir rahatsızlık geçirdiğimden ancak 10 haftamı ayırabildim; üstüne üstlük bir de arada Kulm Piskoposu Aziz Efendimiz Tiedemann Giese’den pek onurlandırıcı bir davetiye alınca hocamla birlikte Löbau’ya gittim; orada, yani çalışmalarımdan birkaç hafta uzakta kaldım. Ama yine de en nihayetinde vermiş olduğum sözü yerine getirmek ve beklentinizi karşılamak adına hocamın, üzerinde benim de çalıştığım konulardaki görüşlerini elimden geldiğince açık ve kısa bir şekilde ortaya koyacağım.
Evvela belirtmeliyim ki, tatmin olacağınızı umarım, pek bilgili Schöner; şu anda üzerinde durduğum eseriyle bu adam, bilginin her sahasında ve astronominin zirvesinde Regiomontanus’tan hiç de aşağı değildir. Aslına bakarsanız ben onu daha çok Ptolemaus’la karşılaştırıyorum; Regiomontanus, Ptolemaeus’tan daha aşağı olduğu için değil; sadece Regiomontanus, ah zalim kader, kendi sütunlarını ayağa kaldırma fırsatını bulamadan bu dünyadan göçerken, hocam başladığı astronomiyi yeniden düzenleme işini, Tanrısal lütfun esiniyle tamamlama talihine Ptolemaeus gibi mazhar oldu.
Hocam, içeriğinde Ptolemaus’a öykünerek matematiksel ve geometrik metotlarla tek tek önermeler sunduğu, bilgi aktardığı yani bütün asronomiyi konu edindiği, 6 kitaptan oluşan bir yapıt ortaya koydu.
Birinci kitap evrene dair genel bir açıklamayı ve esasları içeriyor. O bunlar sayesinde tüm çağlara ait gözlemleri ve kabulleri kayda geçirmeye çalışmıştır. Ayrıca çalışmasınaa gerekli gördüğü sinüslere, düzlemlere ve küresel üçgenlere dair bir ilkeyi de eklemiştir. İkinci kitap ilk devinime ve orada olmasını gerekli gördüğü sabit yıldızlara dair açıklamaları içerir. Üçüncü kitap Güneş’in devinimini işliyor; deney ona göstermiştir ki, bir yılın uzunluğu ona tabi olan ekinokslar sayesinde hesaplanabilir; kısmen de sabit yıldızların hareketleriyle. Bu yüzden bu kitabın ilk bölümünü hakiki nedeniyle ve hiç kuşkusuz kutsal hünerle sabit yıldızların hareketlerini, gündönümü ve ekinoks noktalarına dair değişimleri araştırmaya ayırmış. Dördüncü kitap ayın hareketini ve tutulmaları içeriyor; beşincisi geri kalan gezegenlerin hareketlerini, altıncısı ise enlemleri.
Çev. C. Cengiz Çevik
De Auctore
Jengiz [at] gmail . com
Dr. C. Cengiz Çevik (Klasik Filolog) - Blog 
