“Siyasi acımasızlığın gerçek panzehiri”, Greg Weiner (The Washington Post, 21.11.2024)

“Siyasi acımasızlığın gerçek panzehiri

Bölünmüşlüğümüz arasında köprü kurma umudu, birbirimizi vatandaş ve dost olarak görme becerimize bağlıdır.

Greg Weiner siyaset bilimi profesörü ve Worcester, Massachusetts’teki Assumption Üniversitesi’nin başkanıdır. Bu köşe yazısı, üniversitenin Sivil Dostluk Merkezi’nin açılışında yaptığı konuşmadan uyarlanmıştır.

Bugün ABD’de sivil dostluk için beklentiler nelerdir? Öncelikle bu terimi tanımlamakla başlayalım: Yurttaşlık dostluğu, yurttaşların dostluğunu ifade eder. Mevcut siyasetimizin acımasızlığını yatıştırma umudu buna, birbirimizi vatandaş ve arkadaş olarak görme becerimize bağlıdır. Sivil dostluk sivil diyalog ile aynı şey değildir. Üniversite kampüslerinde ve diğer ortamlarda sivil diyaloğu teşvik etmek için takdire şayan pek çok çaba var. Ancak bunlar nasıl etkileşimde bulunduğumuzla ilgilidir, neden etkileşimde bulunduğumuzla veya etkileşimimizden ne elde etmeyi umduğumuzla ilgili değildir.

Yurttaşlar arasında gerçek dostluğu geliştirmeden, sivil diyalogdan umabileceğimiz en iyi şey, dizginlenmemiş bölünmeler konusunda daha kibar olmaktır. Sivil dostluk sivil diyaloğu gerektirir, ancak bunu sivil katılımı – özellikle de anlaşmazlıklarımızı – sadece kibar değil aynı zamanda üretken hale getirebilecek ortak bir amaç bağlamına yerleştirir.

Sivil dostluk kişisel dostluktan da farklıdır. Aristoteles ve Cicero başta olmak üzere kişisel dostluk filozofları gerçek dostluğu ortak bir erdem veya adalet arayışı olarak tanımlar. Ancak, en azından modern zamanlarda, erdemin doğası üzerinde evrensel bir mutabakatın olduğu herhangi bir büyüklükte bir yönetim yoktur – ve ‘adalet’ kelimesi daha da tedirgin edicidir. Dahası, tüm insanların birbirlerini, en yüksek biçimi de dahil olmak üzere, her türlü kişisel dostluğu mümkün kılacak şekilde tanımalarının makul olduğu bir yönetim de yoktur.

Bu ikilemler ışığında, sivil dostluğun mümkün olup olmadığını sormak mantıklıdır. Neyse ki cevap evet ve Hippolu Augustinus bize bunun yolunu gösteriyor. “Tanrı’nın Şehri” adlı büyük eserinde Augustinus iki şehir tanımlar: göksel şehir ve dünyevi şehir. Tanrı sevgisinde birleşmiş olan göksel şehrin vatandaşları, bu dünyanın dünyevi işleriyle ilgilenen dünyevi şehirde sadece hacıdırlar. Augustinus bazen Tanrı’nın Şehri’nin nihayetinde önemli olan tek şehir olduğu için anti-politik bir düşünür olarak kabul edilir. Ancak dünyevi şehirdeki bu hac yolculuğunun bir nedeni vardır. Augustinus ne bu şehrin işlerine ne de vatandaşlarının yükümlülüklerine kayıtsızdır.

Aksine, yurttaşların dostluğunu anlamak için övgüye değer ama temellendirilmiş bir araç sunar. Cicero devleti adaletle birleşmiş bir insan topluluğu olarak tanımlamıştı. Eğer öyleyse, diye yanıtlar Augustinus, halk topluluğu diye bir şey yoktur, çünkü dünyevi şehirde tam adalet diye bir şey yoktur. Olabilecek tek şeyin yurttaşlık barışı olduğunu savunur. Bu yurttaşlık barışı siyaseti ‘ölümlü yaşamla ilgili şeyler hakkında insan iradeleri arasında bir tür uzlaşma’ ile sınırlar. Yurttaşlık barışı yurttaşlar arasında gerçekleşmelidir ve Augustinus’un siyasi topluluk tanımı yurttaşların ne olduğunu anlamamıza yardımcı olur:

‘Eğer bir halk, sevgilerinin nesneleri üzerinde ortak bir anlaşmayla birleşmiş çok sayıda rasyonel varlığın birliğidir denilirse, o zaman belirli bir halkın karakterini gözlemlemek için sevgilerinin nesnelerini incelememiz gerektiği sonucu çıkar.’

Başka bir deyişle, yurttaşlar aynı şeyleri seviyorlarsa, barış ve dostluk olabilir – ve dünyevi şehrin fani kaygıları uzlaşmaya müsait olduğu için, bu yeterli olabilir.

O halde yurttaşlık dostluğu, yurttaşların temel taahhütlerini – aynı ‘sevgi nesnesini’ – paylaştıkları bir durumdur ve ortaya çıkan uyum, siyasi konuşma ve hatta keskin siyasi tartışmalar için bir temel sağlar.”

Greg Weiner, “The real antidote to political bitterness”, The Washington Post, 21.11.2024. Link