Filozof Hypatia: Kaynaklar ve Gerçekler

Çoğu kişi Hypatia’yı 2009 yılında çekilen Agora filminden biliyor. Sinemanın gücü muazzam, bu canlı yayını yapacağımızı duyurduğum andan itibaren farklı platformlardan yorum yazan herkeste filmin etkisini gördüm, kimisi doğrudan bahsetti, kimisi dolaylı yoldan hissettirdi. Kitabın ortasından konuşmak gerekirse bir “kahraman filozof Hypatia” kişiliğiyle karşı karşıyayız. Bu ne kadar doğru, ne kadar onu anlatan kaynaklardaki Hypatia kişiliğiyle örtüşüyor, bu yayında bu meseleye de el atmış olacağız. Sizin için, Hypatia’yla ilgili içindeki bilgilere güvenerek okuyabileceğiniz metinsel kaynakları derledim.

Bu kaynaklar arasında şunlar var:

-Hypatia’dan bahseden en eski antik/ortaçağ metinleri ve edisyonları -Sadece bu kaynaklara ve güvenilir bilimsel çalışmalara dayanan ikincil metinler

-Ciddi yayınevleri ve dergiler tarafından basılmış makaleler ve tanıtım yazıları Bu güvenilir kaynakları ve Hypatia’nın yaşamını, yaşadığı dönemin tarihsel arka planını birlikte ele almaya çalışacağım, bu yüzden not defterinizi hazırlayın. Bu yayın için hazırladığım notları ve görselleri olabildiğince ekrana yansıtmaya çalışacağım, zor bir yayın olacak ama inşallah sizlerin de ilgi ve alakası, soru ve yorumlarıyla yayını başarıyla tamamlayacağız. Yayında Hypatia’yla ilgili okunmasını önerdiğim kaynakları buradan da paylaşmak isterim.

-Kyreneli Synesius, Epistulae (Hypatia’ya yazılan 7 mektup) D. Roques, Synesios de Cyrene et la Cyrenaique du Bas Empire, Etudes d’ antiquite africaine, Paris, 1987. veya Augustine Fitzgerald, The Letters of Synesius of Cyrene. Oxford, 1926.

-Socrates Scholasticus, Historia Ecclesiastica (7.15) (Hypatia’nın yaşamından bahseden en eski Kilise Tarihi metni)

-Philostorgius, Historia Ecclesiastica

-Cassiodorus, Historia Tripartita

-Antakyalı Ioannes Malalas, Chronographia

-Miletoslu Hesychius -Yeni-Platoncu Damascius

-Michael A. B. Deakin, Hypatia of Alexandria: Mathematician and Martyr. Prometheus Books, 2007.

-Edward J. Watts, Hypatia: The Life and Legend of an Ancient Philosopher, Oxford, 2017.

-Maria Dzielska, Hypatia of Alexandria. Harvard, 1996. = İskenderiyeli Hypatia, çev. Gamze Deniz. Berfin, 1999.

-Silvia Ronchey, Hypatia: The True Story. De Gruyter, 2021. -Hardy Grant, “Who’s Hypatia? Whose Hypatia Do You Mean?”, 2009: 11-15 -J. M. Rist, “Hypatia”, 1965: 214-225.

-A. W. Rischeson, “Hypatia of Alexandria”, 1940: 74-82. -Michael A. B. Deakin, “Hypatia and Her Mathematics”, 1994: 234-243. -Silvia Ronchey, “Hypatia the Intellectual”, Roman Women, ed. Augusto Fraschetti: 160-189. -Edward Watts, “The Murder of Hypatia: Acceptable or Unacceptable Violence?”

-Hypatia of Alexandria: Her Context and Legacy, ed. Dawn LaValle Norman and Alex Petkas. Mohr Siebeck, 2020.

-Catherine Nixey, Kasvetli Çağ: Klasik Dünyanın Hıristiyanlar Tarafından Yıkılışı, çev. Arzu Akgün. YKY, 2023.

-Edward J. Watts, Riot in Alexandria: Tradition and Group Dynamics in Late Antique Pagan and Christian Communities. Univ. of California Press, 2010.

-Violence in Ancient Christianity: Vitims and Perpetrators, ed. Albert C. Geljon and Riemer Roukema. Brill, 2014. -Norman Russell, Cyrill of Alexandria. Routledge, 2000.

-Susan Wessel, Cyril of Alexandria and the Nestorian Controversy: The Making of a Saint and of a Heretic. Oxford, 2004.

-Zafer Duygu, Hıristiyanlık ve İmparatorluk: Geç Antikçağ’da Kilise-Devlet İlişkileri ve Kristoloji Paradigmaları, Divan Kitap, 2017.

-Turhan Kaçar, Geç Antikçağ’da Hıristiyanlık. Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2009.